Dit is een HTML-versie van een bijlage bij de WOB-informatieaanvraag 'Rapport over impact LEZ (Lage Emissie Zone)'.









 
Evaluatie 1 jaar LEZ in Antwerpen 
 
 
 
 
Rapport voor:  
Stad Antwerpen 
Francis Wellensplein 1 
2018 Antwerpen 
 
Auteurs: Filip Vanhove (Transport & Mobility Leuven), Wouter Lefebvre, Marlies Vanhulsel, 
Peter Viaene, Stijn Vranckx (VITO) 
Datum: 1 maart 2018 
 
 
 
Transport & Mobility Leuven 
Diestsesteenweg 57 
3010 Leuven, Belgium 
http://www.tmleuven.be 
 
 
 
In samenwerking met  
  

link to page 2 link to page 5 link to page 6 link to page 6 link to page 8 link to page 12

 in samenwerking met 
 
 
Inhoudsopgave 
Inhoudsopgave ............................................................................................................................... 2 

Inleiding ................................................................................................................................. 5 

Emissies en emissiereducties tijdens eerste jaar LEZ in Antwerpen ..................................... 6 
2.1 
Het effect van de LEZ op het voertuigpark .............................................................. 6 
2.2 
Het effect van de LEZ op het rondrijdend verkeer ................................................... 8 
2.3 
Het effect van de LEZ op de emissies ..................................................................... 12 
 
 
 
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 17 link to page 17 link to page 17

 in samenwerking met 
 
 
Lijst van figuren 
Figuur 1: Aandeel van sectoren in de EC-emissies in de Antwerpse agglomeratie in 2015 ....... 17 
Figuur 2: Aandeel van sectoren in de NOx(NO2)-emissies in de Antwerpse agglomeratie in 2015
 .................................................................................................................................................... 17 

 
 
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 7 link to page 7 link to page 8 link to page 8 link to page 9 link to page 9 link to page 10 link to page 10 link to page 11 link to page 11 link to page 12 link to page 12 link to page 13 link to page 13 link to page 13 link to page 14 link to page 14 link to page 14 link to page 14 link to page 15 link to page 15 link to page 15 link to page 16 link to page 16

 in samenwerking met 
 
 
Lijst van tabellen 
Tabel 1: Samenstelling Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2016 (ingeschreven voertuigen) 7 
Tabel 2: Samenstelling Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2017 (ingeschreven voertuigen) 7 
Tabel 3: Samenstelling voertuigpark in de LEZ in de eerste week van december 2017 (unieke 
nummerplaten) ..............................................................................................................................8 

Tabel 4: Aannames voor aandeel roetfilter voor euro 3-dieselvoertuigen voor rondrijdend 
verkeer Vlaanderen 2016 en 2017 .................................................................................................9 

Tabel 5: Voertuigkilometers door het Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2016 ................. 10 
Tabel 6: Voertuigkilometers door het Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2017 ................. 10 
Tabel 7: Aandelen roetfilter voor euro 3-dieselvoertuigen voor rondrijdend verkeer in LEZ in 
eerste week van december 2017 ................................................................................................ 11 

Tabel 8: Voertuigkilometers in de LEZ in de eerste week van december 2017 (aantal 
camerabeelden) .......................................................................................................................... 12 

Tabel 9: Emissietotalen wegverkeer binnen de afbakening van de lage-emissiezone in ton/jaar 
voor 3 verschillende vloten, namelijk de Vlaamse vloot (BAU) 2016 en 2017 en de LEZ-vloot 
2017. ........................................................................................................................................... 13 

Tabel 10: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies 2017 (met LEZ) t.o.v. 2016. .... 14 
Tabel 11: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door introductie LEZ in 2017. . 14 
Tabel 12: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door autonome evolutie Vlaams 
wagenpark 2017 ten opzichte van 2016. .................................................................................... 14 

Tabel 13: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door introductie LEZ in 2017, 
2020 en 2025. De relatieve verschillen zijn steeds uitgedrukt ten opzichte van de situatie 
zonder LEZ voor hetzelfde jaar. .................................................................................................. 15 

Tabel 14: Emissietotalen wegverkeer binnen de afbakening van de lage-emissiezone in ton/jaar 
voor Vlaamse vlootsituatie (BAU) en de LEZ vloot (LEZ) in 2017, 2020 en 2025 ........................ 16 

 
 
1 jaar LEZ Antwerpen 




 in samenwerking met 
 
 

Inleiding 
De Stad Antwerpen heeft sinds 1 februari 2017 een lage-emissiezone (LEZ) ingesteld in de hele 
binnenstad en een deel van Linkeroever. Het doel van dit rapport bestaat er in om een 
evaluatie te maken van de impact van de invoering van de lage-emissiezone op de wijziging in 
de samenstelling van het wagenpark en de emissiereductie door het wegverkeer die dit 
teweeg heeft gebracht.  
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 7 link to page 7

 in samenwerking met 
 
 

Emissies en emissiereducties tijdens 
eerste jaar LEZ in Antwerpen 

Om de emissiereducties te bepalen die gerealiseerd worden door de invoering van de LEZ,  
wordt eerst een vergelijking gemaakt van de samenstelling van het wagenpark in Vlaanderen 
per eind 2016 en eind 2017 met het wagenpark dat in de periode van 1 tot en met 7 december 
2017 in de LEZ aanwezig was (Deel 2.1). Ook wordt de impact op de samenstelling van het 
aantal voertuigkilometers bepaald (Deel 2.2). Hieruit wordt afgeleid welke vermindering in 
uitstoot van luchtverontreinigende stoffen er heeft plaatsgevonden (Deel 2.3). 
2.1 
Het effect van de LEZ op het voertuigpark 
2.1.1 
Voertuigpark Vlaanderen 2016 en 2017: DIV-voertuigparkmodule 
Voor de samenstelling van het voertuigpark (geregistreerde voertuigaantallen) in Vlaanderen 
werden DIV-gegevens gebruikt voor de toestand op 31/12/2016 en 31/12/2017. Deze DIV-
gegevens werden verder verwerkt met de vernieuwde ‘DIV-voertuigparkmodule’. Die module 
zorgt onder andere voor het toekennen van voertuigcategorieën en grootte-klassen en voor 
het opvullen van ontbrekende gegevens. De vernieuwde ‘DIV-voertuigparkmodule’ werd door 
TML ontwikkeld in opdracht van AwAC (Agence wallonne de l'air et du climat).  
Voor deze studie kijken we uitsluitend naar Vlaamse voertuigen, zonder rekening te houden 
met buitenlandse voertuigen. De gedetailleerde voertuiggegevens voor de LEZ zijn immers 
enkel beschikbaar voor Belgische voertuigen. Om de vergelijking tussen de gegevens voor 
Vlaanderen en de ANPR-dataset voor de LEZ zo zuiver mogelijk te houden, werd er hier dus 
voor gekozen om geen rekening te houden met buitenlandse voertuigen. 
In Tabel 1 en Tabel 2 is de samenstelling naar brandstoftypes en euronormen terug te vinden 
voor het Vlaamse voertuigpark in 2016 en 2017. Het gaat om cijfers voor alle voertuigtypes 
samen (M1, M3, N1, N2 en N3). Uit deze tabellen kan duidelijk de autonome evolutie 
afgelezen worden, waarbij er een verschuiving naar nieuwere euronormen plaatsvindt. Ook 
tekenen we een lichte toename op van het aandeel benzinevoertuigen, ten koste van het 
aandeel dieselvoertuigen. Het aandeel van elektrische voertuigen is klein, maar stijgt wel 
lichtjes in 2017 ten opzichte van 2016. 
1 jaar LEZ Antwerpen 




 in samenwerking met 
 
 
Tabel 1: Samenstelling Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2016 (ingeschreven 
voertuigen) 

Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,66% 
2,09% 
0,00% 
2,76% 

0,58% 
0,98% 
0,00% 
1,56% 

2,53% 
2,79% 
0,00% 
5,31% 

9,08% 
2,25% 
0,00% 
11,34% 

19,59% 
10,05% 
0,00% 
29,64% 

24,32% 
10,54% 
0,06% 
34,92% 

8,01% 
6,41% 
0,05% 
14,47% 
Totaal 
64,78% 
35,11% 
0,11%  100,00% 
Tabel 2: Samenstelling Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2017 (ingeschreven 
voertuigen) 

Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,62% 
2,17% 
0,00% 
2,79% 

0,44% 
0,82% 
0,00% 
1,26% 

1,90% 
2,31% 
0,00% 
4,21% 

7,36% 
1,98% 
0,00% 
9,34% 

17,44% 
9,29% 
0,00% 
26,74% 

22,13% 
10,19% 
0,05% 
32,37% 

12,51% 
10,68% 
0,10% 
23,29% 
Totaal 
62,41% 
37,43% 
0,15%  100,00% 
2.1.2 
Voertuigpark LEZ: unieke nummerplaten in ANPR-data december 2017 
Voor het bepalen van de samenstelling van het voertuigpark in de LEZ, werd gebruik gemaakt 
van ANPR-gegevens voor 1 tot en met 7 december 2017. Het ging om 1,54 miljoen 
camerabeelden, goed voor in totaal 323 227 unieke Belgische nummerplaten. Voor het 
bepalen van de voertuigaantallen, vergelijkbaar met de voertuigregistraties uit de DIV-
databank, werd uit de ANPR-dataset het aantal unieke nummerplaten geselecteerd. 
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 8 link to page 7 link to page 6 link to page 6 link to page 9

 in samenwerking met 
 
 
De resultaten hiervan zijn terug te vinden in Tabel 3. Wanneer we deze cijfers vergelijken met 
de samenstelling van het Vlaamse voertuigpark in 2017 (Tabel 2), dan valt het op dat het 
aandeel van euro 6 duidelijk hoger is dan het Vlaams gemiddelde. Ook zijn de aandelen van 
diesel en elektrisch hoger dan in de Vlaamse cijfers. 
Tabel 3: Samenstelling voertuigpark in de LEZ in de eerste week van december 2017 (unieke 
nummerplaten) 

Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,03% 
0,05% 
0,00% 
0,08% 

0,02% 
0,35% 
0,00% 
0,37% 

0,16% 
1,81% 
0,00% 
1,98% 

2,44% 
1,64% 
0,00% 
4,08% 

16,26% 
7,76% 
0,00% 
24,03% 

27,02% 
9,11% 
0,08% 
36,21% 

20,66% 
12,43% 
0,18% 
33,26% 
Totaal 
66,58% 
33,16% 
0,26%  100,00% 
2.2 
Het effect van de LEZ op het rondrijdend verkeer 
2.2.1 
Rondrijdend verkeer Vlaanderen 2016 en 2017 
Voor het opstellen van de samenstelling van het rondrijdend verkeer in Vlaanderen wordt 
gesteund op: 
  de geregistreerde voertuigen als verwerkt met de DIV-voertuigparkmodule (zie 2.1.1) 
  de jaarlijkse afgelegde kilometers per voertuigtype, brandstoftype, grootte-klasse en 
leeftijd. 
Net zoals in paragraaf 2.1.1, dienen we hier op te merken dat we voor “1 jaar LEZ” uitsluitend 
kijken naar voertuigen die geregistreerd zijn in Vlaanderen, en dus geen rekening houden met 
buitenlandse voertuigen. 
Louter op basis van de DIV-databank kan het aandeel van roetfilters voor euro 3-
dieselvoertuigen niet betrouwbaar ingeschat worden. Daarom werden bijkomende aannames 
gedaan voor deze aandelen: zie Tabel 4 voor de aandelen die zowel voor 2016 als 2017 worden 
toegepast. 
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 10 link to page 10 link to page 7 link to page 7

 in samenwerking met 
 
 
Tabel 4: Aannames voor aandeel roetfilter voor euro 3-dieselvoertuigen voor rondrijdend 
verkeer Vlaanderen 2016 en 2017 

Voertuigcategorie 
Euronorm  Brandstoftype  Aandeel 
roetfilter 
CAR (personenwagens) 

Diesel 
2% 
BUS 

Diesel 
35% 
(stads- en reisbussen) 
LDV 

Diesel 
0% 
(bestelwagens) 
HDV 

Diesel 
6% 
(vrachtwagens) 
In Tabel 5 en Tabel 6 is de samenstelling naar brandstoftypes en euronormen terug te vinden 
voor de voertuigkilometers afgelegd door het Vlaamse voertuigpark in 2016 en 2017. Het gaat 
om cijfers voor alle voertuigtypes samen (M1, M3, N1, N2 en N3). 
We zien dat het aandeel van de diesel-kilometers licht afneemt in 2017 ten opzichte van 2016, 
terwijl het aandeel van de benzine-kilometers licht toeneemt.  
Wanneer we deze voertuigkilometers vergelijken met de samenstelling van het geregistreerde 
voertuigpark (Tabel 1 en Tabel 2), dan valt het op dat het aandeel van diesel in de 
voertuigkilometers in verhouding hoger is dan het aandeel van diesel in het aantal voertuigen, 
en omgekeerd is het aandeel van benzine in de voertuigkilometers lager dan het aandeel van 
benzine in het aantal voertuigen. We zien ook een kleine toename van het aandeel elektrisch 
in 2017 ten opzichte van 2016. 
1 jaar LEZ Antwerpen 


link to page 7

 in samenwerking met 
 
 
Tabel 5: Voertuigkilometers door het Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2016 
Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,28% 
0,39% 
0,00% 
0,66% 

0,31% 
0,31% 
0,00% 
0,61% 

1,77% 
1,16% 
0,00% 
2,92% 

7,98% 
1,15% 
0,00% 
9,13% 
3_DPF 
0,22% 
0,00% 
0,00% 
0,22% 

19,97% 
5,46% 
0,00% 
25,43% 

33,72% 
6,79% 
0,04% 
40,55% 

15,46% 
4,97% 
0,04% 
20,47% 
Totaal 
79,70% 
20,22% 
0,08%  100,00% 
Tabel 6: Voertuigkilometers door het Vlaamse voertuigpark toestand 31/12/2017 
Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,24% 
0,39% 
0,00% 
0,64% 

0,22% 
0,25% 
0,00% 
0,47% 

1,25% 
0,92% 
0,00% 
2,18% 

6,21% 
0,99% 
0,00% 
7,19% 
3_DPF 
0,17% 
0,00% 
0,00% 
0,17% 

17,30% 
5,00% 
0,00% 
22,30% 

29,00% 
6,47% 
0,04% 
35,51% 

23,22% 
8,24% 
0,08% 
31,54% 
Totaal 
77,62% 
22,27% 
0,12%  100,00% 
2.2.2 
Rondrijdend verkeer LEZ: aantal camerabeelden in ANPR-data december 
2017 

Voor het bepalen van het rondrijdend verkeer in de LEZ, werd gebruik gemaakt van dezelfde 
ANPR-gegevens voor 1 tot en met 7 december 2017 als besproken in paragraaf 2.1.2. 
1 jaar LEZ Antwerpen 
10 

link to page 11 link to page 12 link to page 12 link to page 10 link to page 8

 in samenwerking met 
 
 
 
Maar waar voor de inschatting van het aantal voertuigen uit de ANPR-dataset het aantal 
unieke nummerplaten werd geselecteerd, maken we voor het inschatten van het rondrijdend 
verkeer in de LEZ gebruik van het aantal camerabeelden dat per nummerplaat werd 
geregistreerd gedurende de beschouwde week. Het aantal camerabeelden dat voor een uniek 
voertuig werd geregistreerd in de beschouwde periode, beschouwen we dus als representatief 
voor het aantal kilometers dat dit voertuig aflegde binnen de LEZ. 
Voor het aandeel roetfilters voor euro 3-dieselvoertuigen vertrekken we van de detailanalyse 
van de ANPR-gegevens die uitgevoerd werd voor de voertuigaantallen. In die detailanalyse 
werd per voertuigcategorie, per brandstoftype en euronorm de opdeling gemaakt naar 
conform, conform na registratie, vrijstellingen, betaalde toelatingen en boetes. Het aandeel 
euro 3-dieselvoertuigen dat uit deze detailanalyse als conform werd beoordeeld, 
beschouwden we als maatgevend voor het aandeel roetfilters in het aantal euro 3-
dieselvoertuigen. Euro 3-dieselvoertuigen voldoen immers enkel aan de LEZ-
toelatingsvoorwaarden indien ze uitgerust zijn met een roetfilter. 
Voor de verdere emissieberekeningen dienen we echter te beschikken over het aandeel 
roetfilters in de voertuigkilometers. Het aandeel roetfilters werd dus nog omgerekend van het 
aandeel in het aantal voertuigen naar het aandeel in de voertuigkilometers. De resulterende 
roetfilteraandelen voor de voertuigkilometers van euro 3-dieselvoertuigen zijn terug te vinden 
in Tabel 7. 
Tabel 7: Aandelen roetfilter voor euro 3-dieselvoertuigen voor rondrijdend verkeer in LEZ in 
eerste week van december 2017 

Voertuigcategorie  Brandstoftype  Euronorm 
Aandeel 
roetfilter in 
LEZ 
M1 
Diesel 

16% 
M3 
Diesel 

54% 
N1 
Diesel 

29% 
N2 
Diesel 

7% 
N3 
Diesel 

13% 
De resulterende samenstelling van de voertuigkilometers in de LEZ is terug te vinden in Tabel 
8.
 Wanneer we deze cijfers vergelijken met de voertuigkilometers op Vlaams niveau (Tabel 6), 
dan is het duidelijk dat het aandeel van dieselvoertuigen in de gereden kilometers lager is in de 
LEZ, en dat van benzinevoertuigen veel hoger. Wanneer we vergelijken met de 
voertuigaantallen binnen de LEZ (Tabel 3), zien we dat in het geval van de LEZ de aandelen van 
diesel- en benzinevoertuigen vergelijkbaar zijn in voertuigaantallen en voertuigkilometers. Dit 
1 jaar LEZ Antwerpen 
11 

link to page 8

 in samenwerking met 
 
 
was anders voor de Vlaamse cijfers (zie 2.2.1). Het aandeel van elektrische voertuigen in de 
gereden kilometers is erg klein, maar wel dubbel zo hoog als in de Vlaamse cijfers. 
Tabel 8: Voertuigkilometers in de LEZ in de eerste week van december 2017 (aantal 
camerabeelden) 

Euronorm 
Diesel  Benzine  Elektrisch 
Totaal 

0,02% 
0,03% 
0,00% 
0,05% 

0,02% 
0,35% 
0,00% 
0,37% 

0,14% 
2,12% 
0,00% 
2,26% 

2,67% 
1,93% 
0,00% 
4,60% 
3_DPF 
0,60% 
0,00% 
0,00% 
0,60% 

17,45% 
7,98% 
0,00% 
25,43% 

26,49% 
8,40% 
0,08% 
34,97% 

19,71% 
11,86% 
0,16% 
31,73% 
Totaal 
67,09% 
32,67% 
0,24%  100,00% 
2.3 
Het effect van de LEZ op de emissies 
De impact van de LEZ op de emissies van polluenten (NOX, NO2, PM10, PM2.5 en EC) door het 
wegverkeer is geanalyseerd met het emissiemodel FASTRACE.  
Als input voor de emissieberekeningen gebruiken we de wijzigingen in de samenstelling van 
het verkeer, de verkeersvolumes en de emissiefactoren. De verkeerssamenstelling is 
onderdeel van deze studie en wordt hoger besproken. Voor de verkeersvolumes is gewerkt 
met de cijfers voor 2016, bepaald aan de hand van onder meer het netwerk van tellussen 
(Departement Mobiliteit en Openbare Werken, dienst Beleid, PROMOVIA: netwerk jaartotaal 
2016). Cijfers voor 2017 zijn momenteel immers nog niet beschikbaar en de onzekerheid bij 
een extrapolatie naar 2017 is waarschijnlijk vergelijkbaar of groter dan het verschil in 
verkeersvolumes tussen 2016 en 2017. Analyse van de verkeerscijfers leert dat het totaal 
aantal afgelegde voertuigkilometers binnen de LEZ-afbakening 0,8 % is van het Vlaamse totaal. 
De emissiefactoren (emissie per km) voor de verschillende brandstoffen en wagentypes 
(Euronormen) zijn onderdeel van het FASTRACE model. 
Het resultaat van de FASTRACE-berekeningen is een emissie per polluent per wegsegment, 
rekening houdend met de lengte van het segment, het aantal tellingen opgesplitst naar licht en 
zwaar vervoer en de snelheid. De emissieberekeningen zijn uitgevoerd voor de afbakening van 
de huidige LEZ. De emissieberekeningen zijn drie maal uitgevoerd om de vergelijking te kunnen 
1 jaar LEZ Antwerpen 
12 

link to page 13

 in samenwerking met 
 
 
maken tussen de autonome evolutie van de Vlaamse vloot (BAU) op basis van de DIV-datasets 
tussen 2016 en 2017 en de impact van de LEZ-maatregel door toepassen van de LEZ-vloot, op 
basis van de ANPR-datasets.  
Aangezien de verkeersvolumes per wegsegment uitgedrukt worden in “licht verkeer” en 
“zwaar verkeer”, is hier de aanname gemaakt dat de LEZ-maatregel geen impact heeft op de 
verdeling over de voertuigcategorieën. Dit betekent dat het aandeel bussen en vrachtwagens 
van het zwaar verkeer uit de ANPR-dataset ook wordt toegepast voor de Vlaamse vloot en 
dezelfde aanname voor de aandelen personenwagens, bestelwagens, motorfietsen en 
bromfietsen van het licht verkeer. Het lijkt immers onwaarschijnlijk dat de LEZ een significante 
invloed heeft op de aandelen van deze verschillende voertuigcategorieën en er zijn geen 
gegevens om hier een gefundeerde uitspraak over te doen.  
Emissietotalen 2016 en 2017 
Voor het gebied van de LEZ geeft Tabel 9 voor elk wagenpark het emissietotaal, uitgedrukt in 
ton per jaar voor elke polluent. Voor elke polluent is er zowel een autonome evolutie zichtbaar 
door de vernieuwing in het Vlaamse wagenpark tussen 2016 en 2017 als de positieve impact 
van de lage-emissiezone op de emissietotalen. Aangezien alle berekeningen met dezelfde 
dataset voor verkeersvolumes zijn gemaakt, tonen de resultaten zuiver de effecten van 
wijzigingen in het wagenpark. 
Tabel 9: Emissietotalen wegverkeer binnen de afbakening van de lage-emissiezone in 
ton/jaar voor 3 verschillende vloten, namelijk de Vlaamse vloot (BAU) 2016 en 2017 en de 
LEZ-vloot 2017. 

Emissies 
BAU 
BAU 
LEZ 
wegverkeer  
2016 
2017 
2017 
(ton/jaar) 
NOX 
301,92 
282,27 
248,59 
NO2 
100,68 
93,24 
85,81 
PM10 
23,52 
22,37 
20,72 
PM2.5 
17,29 
16,14 
14,49 
EC 
7,67 
6,51 
5,09 
Impact LEZ in 2017 en toetsing met autonome evolutie 
Op basis van de emissietotalen kan zowel de absolute en relatieve impact van de lage-
emissiezone in 2017 en de autonome evolutie van het Vlaamse wagenpark tussen 2016 en 
2017 worden geanalyseerd.  
1 jaar LEZ Antwerpen 
13 



 in samenwerking met 
 
 
Tabel 10: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies 2017 (met LEZ) t.o.v. 2016. 
LEZ 2017 vs. 2016 
NOX 
NO2 
PM10 
PM2.5 
EC 
ton/jaar 
-53,32 
-14,87 
-2,80 
-2,80 
-2,58 
percentage 
-17,7% 
-14,8% 
-11,9% 
-16,2% 
-33,7% 
Tabel 11: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door introductie LEZ in 2017. 
Impact LEZ 2017 
NOX 
NO2 
PM10 
PM2.5 
EC 
ton/jaar 
-33,67 
-7,43 
-1,65 
-1,65 
-1,43 
percentage 
-11,9% 
-8,0% 
-7,4% 
-10,2% 
-21,9% 
Tabel 12: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door autonome evolutie 
Vlaams wagenpark 2017 ten opzichte van 2016. 

BAU 2017 vs. 2016 
NOX 
NO2 
PM10 
PM2.5 
EC 
ton/jaar 
-19,65 
-7,44 
-1,15 
-1,15 
-1,15 
percentage 
-6,5% 
-7,4% 
-4,9% 
-6,6% 
-15,0% 
De emissieberekeningen tonen dat ten opzichte van het Vlaamse wagenpark van 2016, dus op 
1 jaar tijd, binnen de lage-emissiezone een daling van de wegverkeersemissies is bereikt met 
33,7 % (EC) tot 11,9 % (PM10) (Tabel 10).  
De netto-impact van de LEZ, waarbij de vergelijking wordt gemaakt met het Vlaamse 
wagenpark van 2017 en dus rekening wordt gehouden met de autonome evolutie van het 
Vlaamse wagenpark, toont dalingen van de emissies door het wegverkeer die variëren van 
21,9 % (EC) tot 7,4 % (PM10) (Tabel 11). Dit toont aan dat de introductie van de LEZ-maatregel 
in 2017 geleid heeft tot een versnelde modernisering en verschoning van de vloot binnen de 
LEZ. 
Vergelijking impact LEZ 2017 met toekomstjaren 2020 en 2025 
De emissieberekening voor 2017 kan eveneens vergeleken worden met inschattingen voor de 
toekomst zoals die gebeuren voor de studie ‘Haalbaarheidsstudie uitbreiding LEZ Antwerpen’. 
De evolutie in de impact van de LEZ-maatregel wordt bepaald door zowel de wijzigingen in de 
vloot binnen en buiten de LEZ (onder meer door de wijzigende toegangsvoorwaarden) als de 
wijzigende verkeersvolumes.  
1 jaar LEZ Antwerpen 
14 



 in samenwerking met 
 
 
Voor de analyse van 1 jaar LEZ is gebruik gemaakt van verkeersvolumes 2016, voor de 
toekomstjaren is gebruik gemaakt van prognoses vanuit het jaartotaal voor 20141. De 
vergelijking van de verschillende datasets ten opzichte van 2020 toont dat het verkeersvolume 
in 2016 binnen de LEZ-afbakening reeds 1 % hoger is dan de inschatting voor 2020. Na 2020 is 
er een verdere stijging met 16 % naar 2025. Dit lijkt te tonen dat het Vlaamse verkeersvolume 
tussen 2014 en 2016 sterker is gestegen dan in 2014 ingeschat.  Deze vaststelling heeft 
overigens geen verdere impact op de resultaten van deze studie. 
Tabel 13: Absoluut en relatief verschil in wegverkeersemissies door introductie LEZ in 2017, 
2020 en 2025. De relatieve verschillen zijn steeds uitgedrukt ten opzichte van de situatie 
zonder LEZ voor hetzelfde jaar. 

Impact LEZ (ton/jaar) 
NOX 
NO2 
PM10 
PM2.5 
EC 
2017 
-33,7 
-7,4 
-1,6 
-1,6 
-1,4 
2020 
-40,9 
-14,0 
-2,0 
-2,0 
-2,0 
2025 
-39,4 
-13,9 
-1,2 
-1,2 
-1,1 
Impact LEZ (%) 
NOX 
NO2 
PM10 
PM2.5 
EC 
2017 
-12% 
-8% 
-7% 
-10% 
-22% 
2020 
-19% 
-20% 
-10% 
-14% 
-50% 
2025 
-28% 
-33% 
-5% 
-8% 
-49% 
                                                           
1 2020: Departement Mobiliteit en Openbare Werken, dienst Beleid, PROMOVIA: netwerk jaartotaal 2014, 
geschaald naar voertuigkilometers scenario S0 uit Mobiliteitsplan 2017,  
2025 en 2030: Departement Mobiliteit en Openbare Werken, dienst Beleid, Strategische Verkeersmodellen, 
geschaald naar voertuigkilometers scenario S0 uit Mobiliteitsplan 2017 
1 jaar LEZ Antwerpen 
15 

link to page 15 link to page 16 link to page 17 link to page 17

 in samenwerking met 
 
 
Tabel 14: Emissietotalen wegverkeer binnen de afbakening van de lage-emissiezone in 
ton/jaar voor Vlaamse vlootsituatie (BAU) en de LEZ vloot (LEZ) in 2017, 2020 en 2025 

Emissies 
BAU 
LEZ 
BAU 
LEZ 
BAU 
LEZ 
wegverkeer  
2017 
2017 
2020 
2020 
2025 
2025 
(ton/jaar) 
NOX 
282,27 
248,59 
218,04 
177,12 
147,10 
107,70 
NO2 
93,24 
85,81 
70,63 
56,64 
42,16 
28,25 
PM10 
22,37 
20,72 
20,15 
18,20 
21,62 
20,45 
PM2.5 
16,14 
14,49 
13,99 
12,03 
14,19 
13,02 
EC 
6,51 
5,09 
4,10 
2,07 
2,29 
1,17 
Aangezien de berekeningen voor 2017 en 2020 zijn uitgevoerd met nagenoeg identieke 
verkeersvolumes, tonen Tabel 13 en Tabel 14 dat de verdere verstrenging van de LEZ-
toelatingsvoorwaarden voor 2020 aanleiding geeft tot een sterke stijging van het effect van de 
LEZ-maatregel, zowel in absolute emissiedaling als relatief uitgedrukt. Omwille van de 
autonome evolutie van het Vlaamse wagenpark dalen de wegverkeersbijdrages tot de 
emissietotalen in de loop van de tijd. Dit maakt dat eenzelfde absolute emissiedaling verder in 
de toekomst een grotere procentuele daling betekent. Door de verdere verstrenging van de 
toelatingsvoorwaarden in 2025 blijven de absolute emissie-dalingen door de LEZ in 2025 
nagenoeg identiek aan 2020 voor NOX en NO2. Voor de fijn stof fracties neemt de impact van 
de LEZ-maatregel af in 2025.  
Effect op concentratieverandering  
Het is belangrijk op te merken dat we hier alleen de veranderingen in de emissies berekenen 
en niet de concentratieveranderingen. De emissies van andere sectoren (huishoudens, 
industrie, …), de emissies van buiten de LEZ en meteorologische omstandigheden spelen een 
belangrijke rol in de concentraties zoals die gemeten worden door de meetstations van de 
Vlaamse Milieumaatschappij. Daarom zullen de relatieve concentratieveranderingen kleiner 
zijn dan de emissieveranderingen binnen het gebied. De resultaten van verkeersgerelateerde 
meetstations en verkeersgerelateerde polluenten (roet, stikstofoxiden en stikstofdioxide) 
zullen wel een goede indicatie geven of de LEZ op termijn een positieve impact heeft op de 
gemeten luchtkwaliteit. Wegverkeer was in 2015 in de agglomeratie Antwerpen 
verantwoordelijk voor 35 % van de uitstoot van roet en van 59 % van de uitstoot van NOx zoals 
blijkt uit Figuur 1 (EC) en Figuur 2 (NOx)2.  
                                                           
2 Bron: Luchtkwaliteit in de Antwerpse haven en de Antwerpse agglomeratie. Jaarrapport 2016, Vlaamse 
Milieumaatschappij 
1 jaar LEZ Antwerpen 
16 





 in samenwerking met 
 
 
Figuur 1: Aandeel van sectoren in de EC-emissies in de Antwerpse agglomeratie in 2015 
 
Figuur 2: Aandeel van sectoren in de NOx(NO2)-emissies in de Antwerpse agglomeratie in 
2015 
 
 
 
1 jaar LEZ Antwerpen 
17